نیما ژرف‌اندیش، اقتصاددان و تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در بحران‌های بازار سهام معمولاً موج اصلی فروش و فشار روانی ناشی از پدیده‌های جمعی مانند دلهره، شایعات منفی و سوگیری‌های ذهنی رخ می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی سهامداران باسابقه در شرایط عدم‌قطعیت، از هیجان عمومی تأثیر می‌پذیرند و تصمیم‌های غیرمنطقی می‌گیرند.
وی افزود: هرچه شفافیت اطلاعات بیشتر باشد و مسئولان بازار سرمایه به‌موقع و صادقانه اخبار را منتشر کنند، شدت واکنش احساسی کاهش می‌یابد. اقتصاد رفتاری به ما یادآور می‌شود که فقط ابزارهای مالی و حمایتی کفایت نمی‌کند؛ بلکه اعتمادسازی، آموزش مدیریت احساسات و تنظیم انتظارات جمعی اهمیت کلیدی دارد.
ژرف‌اندیش تصریح کرد: حضور فعال بازارگردان‌ها و صندوق‌های تثبیت، معرفی ابزارهای پوشش ریسک و جلسات آموزشی مستقیم برای سهامداران خرد می‌تواند شدت شوک‌های روانی را مهار کند. علاوه بر این، الگوسازی از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و اطلاع‌رسانی دقیق در مورد ارزش ذاتی دارایی‌ها می‌تواند مسیر تصمیم‌گیری جمعی را از مسیر هیجان به عقلانیت سوق دهد.
وی تأکید کرد: مسئله رفتار گله‌ای (herding behavior) و ترس از ازدست‌دادن سرمایه معمولاً زمینه‌ساز دامنه‌دارشدن بحران‌ها در بازارهای مالی است. سازمان بورس باید در مواقع حساس، با بهره‌گیری از علم روانشناسی بازار، از ابزارهای کنترلی هوشمند بهره برد و محیط آرامش را بازآفرینی کند.
در پایان، ژرف‌اندیش خاطرنشان کرد: آینده بازار سهام به میزان موفقیت سیاست‌گذاران در مدیریت انتظارات و هیجانات بستگی دارد. اگر بازگشت عقلانیت و آرامش جمعی محور اقدامات قرار گیرد، حتی پس از بزرگ‌ترین تلاطم‌ها نیز می‌توان به ترمیم تدریجی اعتماد و رونق امیدوار بود.
