به گزارش خبرنگار مهر، دهم تیرماه، در تقویم رسمی کشور برای بزرگداشت جایگاه تولید، خودکفایی صنعتی و ظرفیت‌های معدنی ایران در پیشرفت اقتصاد ملی، به عنوان روز ملی صنعت و معدن نام‌گذاری شده است.
امسال در حالی به استقبال این روز رفتیم که صنعت و معدن کشور بیش از همیشه تحت فشار قرار دارد. از یک سو تداوم تحریم‌های اقتصادی و از سوی دیگر چالش‌های داخلی مانند قطعی برق، کاهش نقدینگی صنایع کوچک، فرسودگی تجهیزات و مشکلات در صادرات، فعالان این حوزه را با چالش‌های مضاعفی روبرو کرده است. با این حال، تولیدکنندگان ایرانی با اتکا به توان داخلی، مسیر رشد را ادامه داده‌اند.
چالش‌های اصلی صنایع و معادن
ایران با دارا بودن بیش از ۶۸ نوع ماده معدنی و حدود ۳۷ میلیارد تن ذخیره معدنی شناسایی‌شده، یکی از کشورهای برتر معدنی در خاورمیانه است. همچنین صنایعی مانند فولاد، پتروشیمی، خودروسازی، سیمان، داروسازی و صنایع غذایی از ارکان اصلی تولید صنعتی کشور به شمار می‌روند. با این حال، بسیاری از واحدهای تولیدی به دلیل فرسودگی ماشین‌آلات، ضعف در تأمین مالی و محدودیت در واردات فناوری نوین با افت ظرفیت تولید مواجه هستند.
در این خصوص، عبدالوهاب سهل‌آبادی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با اشاره به اهمیت روز ملی صنعت و معدن، می‌گوید: این روز فرصتی برای نمایش توانمندی‌های کشور در عرصه تولید و تجلیل از واحدهای صنعتی نمونه است. دهم تیر به‌عنوان روز ملی صنعت، از دولت‌های پنجم و ششم در تقویم رسمی کشور ثبت شد و هرسال مراسم گرامیداشت آن در تهران و سایر استان‌ها برگزار می‌شود.
وی با اشاره به ظرفیت‌های داخلی در تولید تجهیزات صنعتی، تأکید می‌کند: بخش عمده‌ای از ماشین‌آلات صنعتی امروز در داخل کشور تولید می‌شود و در حوزه‌هایی مانند فولاد، کاشی، سیمان و صنایع غذایی، صادرات به کشورهای منطقه و حتی اروپا در جریان است. حتی در بحران کرونا، واحدهای صنعتی با تغییر خطوط تولید، نقش مؤثری در تأمین نیازهای بهداشتی کشور ایفا کردند، بدون آنکه تعدیل نیرو داشته باشند.
سهل‌آبادی همچنین می‌افزاید: خانه صنعت با ایفای نقش میانجی میان تولیدکنندگان و دولت، بسیاری از مشکلات واحدهای نیازمند گازوئیل را کاهش داده و در ستادهای تسهیل، دفاع از حقوق تولیدکنندگان را در دستور کار قرار داده است.
وی با گلایه از فشارهای موجود بر فعالان اقتصادی، ادامه می‌دهد: مشکلاتی نظیر مالیات‌های سنگین، نوسانات ارزی، کمبود نیروی انسانی متخصص، دسترسی ناکافی به خدمات درمانی کارگران و نبود تسهیلات بانکی مناسب، تولیدکنندگان را تحت فشار مضاعف قرار داده است.
معدن؛ ظرفیت عظیم، چالش‌های گسترده
بخش معدن به عنوان پیشران توسعه صنعتی، نقش کلیدی در تأمین مواد اولیه تولیدات داخلی دارد. اما فعال‌سازی معادن کوچک‌مقیاس، رفع موانع صادراتی و اصلاح سیاست‌های مالیاتی از جمله مطالبات مهم فعالان این حوزه در سال جاری است.
سهل‌آبادی در همین زمینه با تأکید بر اینکه معدن‌کاری اگر با فناوری‌های نوین، فیلترهای استاندارد و نظارت مستمر همراه باشد، می‌تواند آثار زیست‌محیطی را به حداقل برساند»، خاطرنشان می‌کند: معادن کوچک و متوسط به دلیل فقدان ماشین‌آلات مناسب، امکان توسعه ندارند؛ ماشین‌آلات وارداتی نیز عمدتاً تنها برای معادن بزرگ کاربرد دارند.
رئیس خانه صمت ایران در ادامه، نبود شفافیت در تعیین نرخ حقوق دولتی را یکی از چالش‌های جدی این حوزه عنوان کرده و می‌گوید: در حال حاضر قیمت مواد اولیه و نرخ حقوق دولتی معمولاً با یک سال تأخیر مشخص می‌شود که این موضوع به کاهش رقابت‌پذیری محصولات معدنی در بازارهای جهانی انجامیده است.
او می‌افزاید: با وجود همه این مشکلات، جامعه معدنی کشور در بحران‌هایی مانند جنگ ۱۲ روزه اخیر و دوران همه‌گیری کرونا، همچنان با تمام توان در کنار مردم ایستاده است.
نگاه به آینده
سهل‌آبادی همچنین تدوین نقشه راه صنعتی کشور، جلوگیری از خام‌فروشی و تقویت صنایع فرآوری به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند سنگ‌آهن، روی و مس را از مهم‌ترین ضرورت‌های پیش روی صنعت ایران دانسته و بر لزوم بهره‌برداری بهینه از منابع معدنی کشور تأکید می‌کند.
امید زیر سایه چالش
به گزارش مهر، روز ملی صنعت و معدن در حالی فرا رسیده که سایه سنگین مشکلات اقتصادی، از نوسانات ارزی گرفته تا کمبود انرژی و فرسودگی زیرساخت‌ها، همچنان بر دوش فعالان صنعتی کشور سنگینی می‌کند. با این حال، آنچه بخش تولید را در این شرایط دشوار سرپا نگه داشته، نه صرفاً سرمایه و تجهیزات، بلکه انگیزه ملی برای خودکفایی، باور به توان داخلی و عزم راسخ صنعتگران ایرانی است.
اگرچه مراسم رسمی گرامیداشت این روز به دلیل شرایط خاص امنیتی به زمان دیگری موکول شده، اما پیام روشن این مناسبت ملی در میان فعالان اقتصادی و نهادهای صنعتی بازتاب یافته است؛ پیامی که بر تداوم راه تولید، ضرورت حمایت مؤثر از واحدهای صنعتی، و لزوم تجلیل از قهرمانان گمنام این جبهه تأکید دارد.
کارشناسان اقتصادی و فعالان صنعت بر این باورند که در شرایط فعلی، صنعت کشور به‌عنوان ستون فقرات اقتصاد ملی، بیش از هر زمان دیگری نیازمند حمایت همه‌جانبه، تسهیل در فرآیندها و رفع موانع ساختاری است. از نگاه آنان، روز ملی صنعت و معدن صرفاً یک مناسبت تقویمی نیست؛ بلکه فرصتی برای بازنگری در سیاست‌های تولید، و جلب توجه تصمیم‌سازان به دغدغه‌های بخش خصوصی است.
در این میان، تلاش بی‌وقفه و ایستادگی تولیدکنندگانی که با وجود فشارهای مضاعف، چرخ واحدهای صنعتی را متوقف نکرده‌اند، شایسته توجه ویژه است. بسیاری از آنان در دوران بحران‌هایی چون کرونا و کمبود انرژی، نه‌تنها دست از کار نکشیدند، بلکه با تعهد، انعطاف و خلاقیت، مسیر تولید را ادامه دادند.
به گفته تحلیل‌گران، تاب‌آوری صنعت ایران در برابر بحران‌ها، یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌هایی است که باید مورد توجه و حمایت هدفمند دولت قرار گیرد. تقویت زنجیره تأمین، توسعه فناوری، اصلاح نظام ارزی و حذف بروکراسی‌های مخل از جمله محورهایی است که فعالان اقتصادی در روز ملی صنعت و معدن بار دیگر بر آن تأکید دارند.
در مجموع، اگرچه مراسم رسمی به تعویق افتاده، اما فضای عمومی صنعت کشور در این روز، یادآور ایستادگی و مسئولیت‌پذیری قهرمانانی است که بی‌ادعا، در سنگر تولید مانده‌اند و امیدوارند با اصلاح سیاست‌ها و افزایش حمایت‌ها، فردای روشن‌تری برای صنعت ایران رقم بخورد.
