غزال راهب رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به موضوع فرونشست زمین، اظهار کرد: وضعیت فرونشست در ایران براساس آمار و نظر کارشناسان نامناسب است. در برخی مناطق مانند منطقه ۱۸ تهران، نرخ فرونشست بیش از ۳۰ سانتی‌متر و در دشت بهرمان استان کرمان ۴۲ سانتی‌متر گزارش شده است.
وی افزود: تفاوت نرخ فرونشست یا گرادیانت، زمینه بروز خطرات بیشتری را فراهم کرده است. همچنین در استان اصفهان، ۴۰۰ مدرسه به دلیل مخاطرات ناشی از فرونشست از چرخه فعالیت خارج شده‌اند.
رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تأکید بر لزوم رویکرد ملی در مواجهه با فرونشست، ادامه داد: باید متولی این مسئله در مقیاس ملی تعریف شود تا تصمیمات در این خصوص منسجم بوده و به کاهش خطرات منجر شود.
راهب پیشگیری را نخستین گام در این مسیر دانست و گفت: باید نرخ فرونشست را ثابت نگه داریم و از گسترش و عمق بیشتر آن جلوگیری کنیم. این موضوع در حوزه مدیریت منابع آب از جمله مصرف، الگوی کشت و استفاده بهینه از آب قابل پیگیری است.
تدوین دستورالعمل ساخت‌وساز در مناطق فرونشستی
وی ادامه داد: اقدامات پسینی نیز در دستور کار قرار گرفته و طی سال‌های اخیر، پیش‌نویس ساخت در مناطق دارای خطر فرونشست با همکاری سازمان ملی زمین و مسکن، و دستورالعمل فروریزش زمین با مشارکت سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران تدوین شده است.
راهب بیان کرد: مرکز تحقیقات، میزان فرونشست را در مناطق مختلف کشور ارزیابی و کنترل بارگذاری‌های جدید جمعیتی در این مناطق را انجام داده است. در این راستا، با شورای عالی شهرسازی و سازمان نقشه‌برداری همکاری‌هایی برای بررسی خطرپذیری نقاط توسعه شهری انجام شده است.
فرونشست، ۱۰ فرودگاه و ۵ مسیر ریلی را تهدید می‌کند
وی گفت: تاکنون ارزیابی فرونشستی در بیش از ۳۵۰ سایت از اراضی نهضت ملی مسکن، ۱۷ شهر جدید، ۱۰ فرودگاه، ۵ مسیر ریلی و ۴ مسیر جاده‌ای انجام شده است. همچنین انجام مشاوره‌های فنی در پروژه‌هایی نظیر جاده یزد – چوپانان، انعقاد تفاهم‌نامه با سازمان‌های مرتبط و برگزاری دوره‌های آموزشی نیز در زمره دیگر اقدامات مرکز بوده است.
رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از تشکیل کمیته‌ای در مرکز تحقیقات برای تجمیع اقدامات انجام‌شده خبر داد و گفت: سه کارگروه با عناوین «پیشگیری و سازگاری»، «خسارات» و «پایش» ذیل این کمیته شکل گرفته است. در این کارگروه‌ها، موضوعاتی چون کاهش مصرف آب در طرح سازگاری با کم‌آبی، بررسی آسیب‌های فرونشست به زیرساخت‌ها، و همکاری با سازمان‌های پایش‌گر دنبال می‌شود.
حل مسئله فرونشست نیازمند تعیین متولی در سطح ملی است
راهب در پایان تصریح کرد: مرکز تحقیقات متولی اصلی اجرای کاهش مخاطرات فرونشست نیست، اما تلاش دارد چارچوب‌ها، دستورالعمل‌ها و ساختارهای موردنیاز را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تدوین کند. همکاری تمام دستگاه‌های مرتبط برای موفقیت این طرح ملی ضروری است.
